Судалгааны байгууллага сонгон шалгаруулна
Үндэслэл
Даяаршил, роботжуулалт / автоматжуулалтын үэд тэгш бус байдал гүнзгийрч, үйлдвэрчний эвлэлийг янз бүрийн аргаар сулруулах нөхцөл байдал үүсч байгаа бөгөөд үйлдвэрчний эвлэл, засгийн газар, ажилчид хоорондын харилцан яриа, хамтын ажиллагааны ардчилсан үйл явцыг бий болгож хангах нь чухал юм. Монгол Улсад залуучууд асар их бэрхшээлтэй тулгардаг бөгөөд энэхүү төсөл нь Монголын Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Үйлдвэрчний Эвлэлийн Холбоо (БШУҮЭХ)-ын дэргэдэх залуучууд, эмэгтэйчүүдийг дижитал технологийг ашиглуулах замаар хүчирхэгжүүлэхийг зорьж байна.
Монголын залуучууд нийт хүн амын 35 орчим хувийг эзэлдэг. 2007-2018 оны хооронд улсын хэмжээнд ажилгүйдлийн түвшин 9.2% -иас 7.8% хүртэл буурсан ч өнөөгийн 15-24 насны залуу хүмүүсийн ажилгүйдлийн түвшин 25.3% байна. Энэ үзэгдэл нь багш мэргэжлээр төгссөн, төгссөн даруйдаа ажилд орох дарамт шахалттай тулгарч буй залуу төгсөгчдөд хамаатай юм. Байнгын бэрхшээл бол үндэсний хөгжлийн төлөвлөгөөнд залуучууд төвтэй бодлогын тусгалт дутмаг, шийдвэр гаргах үйл явцад залуу хүмүүсийн оролцоо хязгаарлагдмал, албан ёсны эдийн засагт зохистой, тогтвортой, сайн цалинтай ажлын байр хомс байгаад оршиж байгаа юм.
Сүүлийн хорин жилийн хугацаанд дижитал эдийн засаг тэлсэн ч үйлдвэрчний эвлэлүүдийн гишүүнчлэл буурч, хамтын хэлэлцээрийн хүч суларч, уламжлалт зохион байгуулалтад тохирохгүй ажиллах хүчний бүрэлдэхүүн өөрчлөгдөж байна. Ази, Номхон далайн бүс нутагт үйлдвэрчний эвлэлийг сулруулж буй хандлагад хөгшрөлт, гишүүнчлэлийн бууралт, хуваагдмал байдал, үйлдвэрчний эвлэл нь гишүүд, нийгэмтэйгээ холбоо тогтоож чадахгүй байгаа байдал, холбооны бүтцэд залуучууд, эмэгтэйчүүдийн дутмаг оролцоо, мөн үйлдвэрчний эвлэлийн ирээдүйн төлөвлөгөө зэрэг дутагдалтай байна. Үйлдвэрчний эвлэлүүд өөрсдийн ажлын арга барилаа дахин бүтээж, сонгогчидтойгоо холбоогоо шинэчлэн тогтоож, хэрхэн зохион байгуулалттайгаар дижитал эдийн засгийн шилжилтэд үйл ажиллагаагаа уялдуулж ардчилсан зарчмууддаа үнэнч байхаа нотолж өөрсдийгөө бэхжүүлэх хэрэгтэй юм.
Энэхүү төсөл нь Монголын Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Үйлдвэрчний Эвлэлийн Холбоог шинэчлэх, дижитал чадамжийг бий болгох бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг нэгтгэх, инноваци хийх замаар одоогийн бүтэц, практик, бодлогод нийцүүлэн дасан зохицох, хариу арга хэмжээ авах, гишүүдийнхээ эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалж, ахиулж чадахуйц динамик, хүчирхэг, илүү холбогдолтой, үр дүнтэй хүчин болох үүднээс гадаад ба гадаад орчны сорилтуудыг даван туулах боломжийг бүрдүүлэхэд чиглэсэн хамтын ажиллагааг нэгтгэх бүрэлдэхүүн хэсэг болж байна.
Техникийн үзүүлэлтүүд
1.1 “Үйлдвэрчний эвлэлийн өөрчлөлт ба дижитал эдийн засаг: БШУҮЭ-ийн жишээ, Монгол Улс” үндэсний төслийн хүрээнд судлаач БШУҮЭ хэрхэн шинэчлэгдэж байгаа болон БШУҮЭ-г төлөөлж буй боловсролын боловсон хүчинд дижитал эдийн засгийн нөлөөллийг арилгах арга замын талаар гүнзгий судалгаа хийх болно. Энэхүү баримт бичиг нь дижиталжуулалтын уялдаа холбоо, боловсролын салбарт хийх ажлын талаархи одоогийн тулгамдсан асуудлуудын тоймыг агуулсан байх ёстой ба гол анхаарлыг үйлдвэрчний эвлэл, боловсролын ажилтнуудад төвлөрүүлэн гүйцэтгэх шаардлагатай.
1.2 Тайлан хавсралт, эх сурвалжийг багтаан 30 орчим хуудастай байна. Баримт бичгийг доорхи асуултуудын дагуу бэлтгэхийг санал болгож байна.
I. Оршил
- Монгол дахь боловсролын үйлдвэрчний эвлэлийн байдал, улс доторх дижитал эдийн засгийн төлөв байдлын талаар ерөнхий ойлголтыг өгөх (ажлын нөхцөл, боловсролын салбар дахь нөхцөл байдал, хүйсийн харьцаа, хууль тогтоомж, тэдгээрийн үр дагавар гэх мэт).
- Чадварлаг боловсон хүчин үйлдвэрлэх, ажил эрхлэлтэд мэдээлэл, харилцаа холбооны технологийг ашиглахад түлхүү анхаарч, улс төр, нийгэм, эдийн засаг, хөгжлийн бодлогын талаар хэлэлцэгдэж байгаа буюу хэрэгжүүлж буй, эсвэл дутагдалтай байгаа асуудлуудын талаар тодорхой бөгөөд товч тойм гаргах.
- Жендэрийн асуудал, эмэгтэйчүүдийн үүргийг онцлон тэмдэглэж, дижитал эдийн засагт эмэгтэйчүүдийн оролцоо, нөлөөллийн талаарх статистик мэдээллээр хангах.
II. БШУҮЭХ нь үйлдвэрчний эвлэлийн хувьд: БШУҮЭХ-ийн бүтэц, чадавхи, хүртээмжийг тодорхойлох нарийвчилсан дүн шинжилгээ хийх
- Боловсролын ажилчдын хүний ба хөдөлмөрийн эрхийн хамгаалах утга учиртай төлөөлөгч хэвээр үлдэхийн тулд юу хийдэг вэ? БШУҮЭХ нь дижитал эдийн засагт хэрхэн өөрчлөлт хийж чадах вэ? Одоогийн бүтэц, үндсэн хууль, дагалдах хууль, үйл ажиллагааны арга хэлбэр нь тохиромжтой юу? Бүтцийн өөрчлөлтийг дахин хийх шаардлагатай юу?
- БШУҮЭХ нь гишүүдтэйгээ хэрхэн холбогдож байгаа вэ? Одоогийн зохион байгуулалтын стратегиуд нь хэрхэн ажилладаг вэ? Эдгээр нь дижитал эдийн засагт тохиромжтой эсвэл үр дүнтэй юу? БШУҮЭХ-ийн туршлагаас үзэхэд дижиталжуулалт, технологийн шинэчлэл нь боловсролын салбарын өнөөгийн байдал, ирээдүйг (future of work) хэрхэн өөрчлөх талаар ямар ойлголттой болох вэ?
- БШУҮЭХ нь гишүүдээ татах, хадгалж авч үлдэх, гишүүн бус сонирхогчидтой холбогдох ямар ур чадвартай байх ёстой вэ? БШУҮЭХ нь хуучин болон шинэ боловсон хүчний нөөцөө хэрхэн нэгтгэж, илүү их нөлөө үзүүлж, илүү их бодлого, гишүүнчлэлтэй болох ёстой вэ?
III. БШУҮЭХ ба нийгмийн яриа хэлэлцээ
- Өнөөдөр Монгол Улсад нийгмийн яриа хэлэлцээний орчин ямар байна вэ? БШУҮЭХ энэ орчинд ямар байр суурь эзэлдэг вэ? Тэд боловсролын салбарын ажилтнуудыг төлөөлж энэхүү нийгмийн яриа хэлэлцээнд оролцдог уу? Засгийн газраас санал болгож буй бодлогын янз бүрийн арга хэмжээний талаар БШУҮЭХ-с зөвлөгөө авдаг уу? Хэрэв тийм бол яаж, ямар хүрээнд вэ?
- БШУҮЭХ нь эвлэлийн хувьд чадавхиа бэхжүүлж нийгмийн яриа хэлэлцээнд үр дүнтэй оролцож, харилцан яриа өрнүүлэх, гишүүнчлэлийг дээшлүүлэх чадавхийг хэрхэн бэхжүүлэх вэ?
- Нийгмийн яриа хэлэлцээний гол тоглогчид хэн бэ?
IV. БШУҮЭХ ба дижитал эдийн засаг: зөвлөмж ба хэрэгжүүлэх арга хэмжээ
- БШУҮЭХ-ийн гишүүдээ хадгалах, дэмжих үндсэн хэрэгсэл, механизмууд нь юу вэ? Гишүүдийн дуу хоолой, санаа зовнилыг хэрхэн сонсч, ажил хэрэг болгох вэ? (нийгмийн сүлжээ, цахим зохион байгуулалт гэх мэт)
- Шударга, тогтвортой, дижитал эдийн засгийг бий болгох (дижиталчлал, технологийн шинэчлэл) гол анхаарлаа хандуулж байсан хуучин хүчний байгууламжуудыг шинэ нөхцөлд ажиллахад ямар бэрхшээл тулгарч байна вэ? Одоогийн хэлэлцүүлэгт шаардлагатай байгаа, шийдвэрлэх ёстой зүйлүүд юу байна вэ?
- БШУҮЭХ нь эвлэлийн хувьд холбогдолтой, хүчтэй, нөөц бололцоотой байхын тулд ямар нөөц, түншүүд, сүлжээнүүд шаардлагатай вэ?
IV. COVID-19 ба хөдөлмөрийн ирээдүй (futute of work) дижитал эрин үед
- COVID-19 цар тахлын дижитал эдийн засгийн үед Монгол Улс болон боловсролын салбарын ажиллагсдын ирээдүйн ажлын горимыг хэрхэн өөрчилж байна вэ? Боловсролын салбарт ажиллагсдын цалин хөлс, ажиллах нөхцөл, нийгмийн хамгаалал хэрхэн шинэчлэгдсэн бэ?
1.3 Судалгаа нь үндсэндээ үйлдвэрчний эвлэл, сурган хүмүүжүүлэгчдийн дуу хоолойг цуглуулж сонсох үндсэн зорилготой ба чанарын болон тоон аргуудыг хослуулсан прагматик төлөвтэй байна.
1.4 Шаардлага:
- EIAP төслийн зохицуулагчтай байнгын, ойр харилцаа холбоотой байх
- Англи, монгол хэл дээр ажиллах чадвартай байх
- Янз бүрийн цахим платформ ашиглан харилцах боломжтой байх
- Үйлчилгээ үзүүлэгчийн EIAP загварыг дагаж мөрдөх
- Судалгаа нь хэвлэгдэх хүртлээ захиалагч болон гүйцэтгэгчийн хувьд нууц хэвээр үлдэнэ.
Хугацаа
- Алхам 1: 2021 оны 7-р сарын 31 -ны дотор концепцийн тэмдэглэл хүргүүлэх
- Алхам 2: 2021 оны 10-р сарын 15-ны дотор анхны тайлангийн төслийг хүргэх
- Алхам 3: 2021 оны 10-р сарын эцэс гэхэд эцсийн тайланг хүргэх
- Алхам 4: Төслийн эхний хуралдаанд илтгэл танилцуулах (2021–2022)
- Алхам 5: 2021 оны 11-р сараас 2022 оны 1-р сарын хооронд блогын бичвэр / судалгааны үр дүнгийн талаар сурч мэдсэн зүйлсээ бэлтгэх
Цалин хөлс
Төлбөрийг монгол төгрөгөөр (төгрөг) төлнө.
Өргөдөл гаргах журам
Сонирхсон этгээдээс дараахь зүйлийг ирүүлэхийг хүсч байна:
- Бүх судалгааг хамарсан зардал, судалгааны арга зүй, цаг хугацаа, нийт төсөв (хэлэлцээ, журмын дагуу) -ийг тусгасан концепцийн тэмдэглэл.
- Англи, монгол хэл дээр ажиллах чадвартай;
- Судлаачийн холбогдох туршлагыг харуулсан намтар, тодорхойлолт;
- Өмнө нь бичиж
Үнэлгээ ба урамшуулал
- Зардал дээр үндэслэн 30%: концепцийн тэмдэглэлд нарийвчилсан төсвийг оруулна уу;
- Чадавхи, туршлага дээр үндэслэн 60%: Энэхүү судалгаанд нийцсэн туршлага, ур чадвар, урьд өмнө хийсэн ажлуудыг концепцийн тэмдэглэлд тайлбарлана уу;
- Хугацаандаа багтаасан байдал 10%: Судалгааны гол үе шатуудын тооцоолсон хугацааг оруулна уу.
Өргөдлөө дагалдах материалын хамт 2021 оны 7-р сарын 31-ны дотор Улаанбаатарын цагаар оройн 12:00 цаг буюу түүнээс өмнө eiap(at)ei-ie.org хаяг руу болон Монгол дахь Фридрих-Эбертийн-Сангийн tseye(at)fes-mongolia.org хаягаар, "FMESU_Research" гэсэн гарчигтай ирүүлнэ үү. Санал 2021 оны 8-р сарын 15 хүртэл хүчинтэй байх ёстой.
- Холбогдох EI (Education International) Дэлхийн Холбооны тогтоолууд:
- Боловсролын нэгдлийг шинэчлэх тухай тогтоол: Шинэ императив
- Судалгаа: “Заах ажлыг зохион байгуулах: Мэргэжлийн хүчийг нэмэгдүүлэх нь”
- Залуу гишүүдийн талаархи судалгаа
- Багш, багштай холбоотой бусад тогтоолуудыг эндээс олж болно: EI resolutions.
Фридрих-Эбертийн-Сан
Ландмарк төв
Сүхбаатар дүүрэг 1-р хороо
Чингисийн өргөн чөлөө 13
Шуудангийн хайрцаг 831
14251 Улаанбаатар
Монгол Улс
